Phường Cửa Nam, nằm ở trái tim của Thủ đô Hà Nội, hiện lên như một bức tranh sống động với nhiều lớp ký ức đô thị đan xen. Đây không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị thẩm mỹ và sinh hoạt truyền thống mà còn là không gian để nghệ thuật thị giác tỏa sáng, góp phần định hình bản sắc kiến trúc đặc trưng của Hà Nội.

Nghệ thuật thị giác tại phường Cửa Nam không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn những giá trị cổ xưa mà còn đang trong quá trình chuyển mình, thích nghi với nhịp sống hiện đại. Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy di sản nghệ thuật thị giác, UBND phường Cửa Nam đã tổ chức tọa đàm ‘Phát huy di sản nghệ thuật thị giác ở phường Cửa Nam’ tại Trường THCS Trưng Vương. Sự kiện này quy tụ các chuyên gia, nhà nghiên cứu và lãnh đạo địa phương, tạo cơ hội để thảo luận và tìm ra hướng đi phù hợp cho việc phát triển và bảo tồn di sản nghệ thuật thị giác ở khu vực này.

Trong lời phát biểu khai mạc, bà Phạm Ngọc Thúy, Trưởng phòng Văn hóa – Xã hội phường Cửa Nam, đã nhấn mạnh mục đích của tọa đàm là cụ thể hóa các nội dung thuộc Chương trình 06-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội về ‘Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025’; Nghị quyết số 09-NQ/TU, ngày 22/2/2022 của Thành ủy Hà Nội về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Di sản nghệ thuật thị giác được hiểu là những giá trị lịch sử, văn hóa, thẩm mỹ được thể hiện qua các hình thức có thể cảm nhận bằng thị giác như hội họa, kiến trúc, điêu khắc, nhiếp ảnh, sắp đặt… Họa sĩ, nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế chia sẻ rằng: ‘Một bức tranh không chỉ là tác phẩm nghệ thuật, mà còn là hiện vật văn hóa, phản ánh kỹ thuật, thẩm mỹ và câu chuyện lịch sử.’ Tại phường Cửa Nam, những lớp di sản ấy được thể hiện đậm nét qua các bảo tàng như Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Bảo tàng Phụ nữ, Bảo tàng Công an Nhân dân… và những công trình kiến trúc thời Pháp thuộc như Khu Đấu Xảo, nhà ga Hàng Cỏ, Trường Mỹ thuật Đông Dương (nay là Đại học Mỹ thuật Việt Nam) hay Trường Trung học cơ sở Trưng Vương.

Các chuyên gia tham gia tọa đàm cho rằng di sản nghệ thuật thị giác không chỉ là ký ức cần lưu giữ mà còn là chất liệu sáng tạo trong công nghiệp văn hóa. Những di sản này có thể tạo cảm hứng cho sản phẩm du lịch, thiết kế và nghệ thuật ứng dụng. Từ đó, một số gợi ý thực tiễn đã được đưa ra như ứng dụng công nghệ trình chiếu, đồ họa tương tác, kể chuyện bằng hình ảnh thông qua không gian triển lãm và trải nghiệm trực tiếp.

Về phía chính quyền địa phương, bà Phạm Ngọc Thúy cho rằng việc bảo tồn và phát huy di sản nghệ thuật thị giác cần gắn với giáo dục cộng đồng, xây dựng thương hiệu địa phương và phát triển các sản phẩm văn hóa có giá trị ứng dụng cao. ‘Với tiềm năng di sản sẵn có, phường Cửa Nam hoàn toàn có thể phát triển các tuyến du lịch di sản, thúc đẩy sản xuất thủ công mỹ nghệ, hoặc tổ chức các sự kiện nghệ thuật quy mô nhỏ nhằm gắn kết người dân với di sản’, bà Phạm Ngọc Thúy nhấn mạnh.

Trong bối cảnh Hà Nội đang thúc đẩy phát triển văn hóa theo hướng công nghiệp sáng tạo, phường Cửa Nam với chiều sâu lịch sử và vị trí trung tâm có thể trở thành mô hình mẫu trong bảo tồn và phát huy di sản nghệ thuật thị giác. Qua đó, không chỉ góp phần bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống mà còn tạo ra những giá trị mới, thúc đẩy sự phát triển của công nghiệp văn hóa tại địa phương.

Những năm gần đây, tổ dân phố Đồng Muốn, phường Phúc Thuận đã có sự thay đổi đáng kể. Sự đầu tư đồng bộ về hạ tầng đã mang lại sự khởi sắc cho đời sống kinh tế của người dân. Tuy nhiên, điều đáng quý là trong nhịp sống mới, người dân Đồng Muốn vẫn giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, tạo nên sức sống riêng biệt của vùng đất này.

Ông Ngô Xuân Minh, Tổ trưởng tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về cây cầu mới được xây dựng trên con đường dẫn vào tổ. Trước đây, giao thông vào địa phương rất khó khăn, đặc biệt là vào mùa mưa. Nhưng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cây cầu mới đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương và mang lại niềm phấn khởi cho người dân.

Tổ dân phố Đồng Muốn có 67 hộ dân, 236 nhân khẩu, phần lớn là người dân tộc Dao. Khoảng chục năm trước, đời sống kinh tế của người dân hết sức khó khăn. Tuy nhiên, với định hướng của chính quyền địa phương, người dân đã tập trung phát triển cây chè, cây lâm nghiệp, chăn nuôi và làm công nhân tại các công ty. Đến nay, Đồng Muốn đã có nhiều ngôi nhà khang trang, hệ thống điện, đường, trường, trạm được đầu tư đồng bộ. Chỉ còn 2 hộ nghèo, không còn hộ cận nghèo, thu nhập bình quân đạt khoảng 43 triệu đồng/người/năm. 100% trẻ em trong độ tuổi đều được đến trường, không có học sinh bỏ học giữa cấp.

Ông Hà Đức Phương, Phó Chủ tịch UBND phường Phúc Thuận, cho biết tổ dân phố Đồng Muốn có vị trí rất thuận lợi và quan trọng. Tổ nằm trong quy hoạch vùng chăn nuôi tập trung đã được cấp thẩm quyền phê duyệt trong quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030. Đây là cơ sở pháp lý và là cơ hội cho tổ dân phố Đồng Muốn phát triển trong thời gian tới. https://www.phucthuan.gov.vn/

Tại Nhà văn hóa tổ Đồng Muốn, các cô, các bà đang luyện tập điệu hát truyền thống của dân tộc Dao. Bà Đặng Thị Hòa, một trong những người cao tuổi của tổ dân phố Đồng Muốn, chia sẻ về việc gìn giữ bản sắc của dân tộc. Người dân Đồng Muốn vẫn duy trì đầy đủ các nếp sinh hoạt, phong tục truyền thống của người Dao, từ trang phục, đám hiếu, đám hỷ, tết nhảy, lễ Cấp sắc…

Ông Hà Đức Phương khẳng định việc gìn giữ nét văn hóa của đồng bào dân tộc là nhiệm vụ quan trọng. Chính quyền địa phương đã triển khai các cơ chế chính sách, văn bản hướng dẫn để giữ gìn và phát huy nét truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn.

Sự phát triển kinh tế và cơ sở hạ tầng đang thay đổi diện mạo Đồng Muốn. Những con đường bê tông phẳng phiu thay cho đường đất ngày xưa, nhà cửa khang trang hơn, đời sống vật chất đủ đầy hơn. Tuy nhiên, trong từng mái nhà, tiếng Dao vẫn vang lên thân thuộc; những bộ trang phục truyền thống vẫn được phụ nữ gìn giữ và được các chàng trai, cô gái diện vào mỗi dịp lễ, hội; những lễ nghi truyền thống vẫn được tổ chức trang trọng. Sức sống ở Đồng Muốn không chỉ đến từ sự đổi thay của hiện tại mà còn từ những giá trị văn hóa truyền thống đang được bảo tồn bền bỉ qua từng thế hệ.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã phối hợp cùng nhóm nghệ sĩ ‘Ngũ Hình’ tổ chức khai mạc triển lãm ‘Ngũ Hình 2’ tại Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám. Sự kiện này giới thiệu 25 tác phẩm của các họa sĩ, kiến trúc sư nổi tiếng, bao gồm Bùi Hải Nam, Trường Thịnh, Nguyễn Đức Phương, Phạm Duy Quỳnh và Trần Minh Tuấn. Họ là những người yêu mến văn hóa truyền thống và muốn thể hiện tình cảm đó qua các tác phẩm của mình.

Trong văn hóa truyền thống Việt Nam, khái niệm ‘Ngũ Hình’ đề cập đến năm dạng hình khối đặc trưng tương ứng với mỗi hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Mỗi hình dạng này có những đặc điểm và ý nghĩa riêng. Họa sĩ Trường Thịnh chia sẻ rằng trong bối cảnh biến động của đời sống hiện đại, nghệ thuật tạo hình cũng phản ánh nhiều mối quan tâm phong phú và đa dạng hơn. Tên của nhóm ‘Ngũ Hình’ xác định hướng đi của nhóm, lấy nền tảng cơ bản tạo hình và văn hóa truyền thống làm cảm hứng để phát huy và tiếp biến.

5 họa sĩ là 5 cá tính, phong cách riêng biệt nhưng khi kết hợp lại với nhau sẽ tạo nên sự đa dạng và phong phú cho triển lãm. Các tác phẩm trưng bày tại triển lãm đều lấy cảm hứng từ hiện thực cuộc sống, từ thiên nhiên, thể hiện qua nhiều chất liệu, kỹ thuật vẽ, màu sắc, khiến ‘Ngũ Hình 2’ là một ‘điểm chạm’ cảm xúc với công chúng.

Là kiến trúc sư và rất yêu thiên nhiên, yêu Hà Nội, Trần Minh Tuấn đã lấy hai nguồn cảm hứng lớn này để tạo ra các tác phẩm của mình. Các tác phẩm của anh thể hiện góc nhìn riêng biệt cùng tình cảm chân thành dành cho mảnh đất này. ‘Tôi thể hiện những khoảnh khắc vô cùng đáng yêu của Hà Nội mà tôi bắt gặp mỗi ngày. Hà Nội là một thành phố gắn với sự chuyển động, tôi cảm thấy nhịp sống ấy gần gũi với mình.’

Với tác phẩm dài 7,5m, được sáng tác liên tục trong gần một năm, họa sĩ Bùi Hải Nam muốn chia sẻ với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ những ký ức về các làng nghề truyền thống của Thăng Long – Hà Nội. Phát biểu tại lễ khai mạc, bà Nguyễn Liên Hương – Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu – Quốc Tử Giám cho biết: ‘Ẩn sau những khung tranh là dòng chảy lặng lẽ mà bền bỉ của văn hóa truyền thống. Mỗi họa sĩ mang một phong cách sáng tạo riêng nhưng điểm chung của họ đều rất yêu di sản, yêu văn hóa truyền thống.’

Triển lãm diễn ra đến hết ngày 13/8/2025 tại Nhà Tiền đường, Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám, mang đến cho công chúng một cơ hội để thưởng thức và trải nghiệm nghệ thuật.

Ngành Thiết kế thời trang vừa chứng kiến một sự kiện đáng chú ý với sự trình diễn và bảo vệ đồ án tốt nghiệp của các sinh viên. Sự kiện này không chỉ là dịp để các bạn trẻ thể hiện tư duy sáng tạo và kỹ năng thiết kế thời trang của mình mà còn đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trên con đường phát triển sự nghiệp của họ.

Sự kiện năm nay đã thu hút sự chú ý với 16 bộ sưu tập (BST) thời trang đa dạng và phong phú, thể hiện sự sáng tạo và tinh tế của các nhà thiết kế trẻ. Các BST không chỉ thể hiện phong cách thời trang độc đáo mà còn thể hiện sự chỉn chu trong từng đường cắt may. Nhiều bộ sưu tập trong số này mang đậm tinh thần tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc, thể hiện qua việc lồng ghép các yếu tố bản sắc vào từng đường nét trang phục.

Trong số các BST nổi bật, có thể kể đến BST ‘Ngói Cháy’ của Phạm Kim Ngân, lấy cảm hứng từ nghề làm gạch truyền thống ở Vĩnh Long. Bộ sưu tập này thể hiện hiệu ứng thị giác mạnh mẽ với các gam màu chủ đạo như đỏ gạch, cam đất, xanh rêu. Ngân đã khéo léo kết hợp các kỹ thuật như đắp vải, chần len, đột chỉ, se chỉ để tạo nên những thiết kế độc đáo. Thông tin thêm về BST ‘Ngói Cháy’ có thể được tìm thấy tại trang web của Ngân.

Một BST khác là ‘Tứ Vân’ của Nguyễn Huỳnh Ngọc Kiều, lấy cảm hứng từ nghệ thuật khảm xà cừ. Kiều đã thể hiện các công đoạn chính của nghề khảm xà cừ qua từng đường nét trang phục, kết hợp tinh tế với các phom dáng hiện đại và kỹ thuật khắc lên da, cắt lazer, im kim loại, in 3D, in vải. Để biết thêm thông tin về BST này, có thể truy cập vào trang web cá nhân của Kiều.

Bên cạnh đó, nhiều sinh viên khác cũng cho thấy sự tinh tế trong việc khai thác chất liệu truyền thống và tái hiện lại qua lăng kính thời trang. Các BST như ‘Bóng Nước’, ‘Tứ bình’, lấy cảm hứng từ tranh sơn mài và rồng trong pháp lam thời Nguyễn, thể hiện sự đa dạng và phong phú trong cách tiếp cận chủ đề. Một số trang web đã được thiết lập để giới thiệu về các BST này.

Hội đồng chấm đồ án tốt nghiệp gồm các giảng viên và nhà thiết kế dày dạn kinh nghiệm đã dành nhiều lời khen cho cá tính thẩm mỹ trong từng bộ sưu tập, tính ứng dụng thực tế cao và tinh thần làm việc nghiêm túc của sinh viên. Tuy nhiên, họ cũng góp ý về sự phù hợp giữa ý tưởng và phong cách thiết kế, đa dạng hóa phong cách poster và lựa chọn mẫu chụp ảnh.

Tối cùng ngày, sự kiện ‘Graduate Fashion Show’ đã diễn ra, trở thành điểm nhấn trong hành trình tốt nghiệp của sinh viên ngành Thiết kế thời trang. Sự đa dạng về ý tưởng, chất liệu và kỹ thuật thực hiện của 16 bộ sưu tập đã tạo nên một không gian thời trang đa sắc, thể hiện tư duy sáng tạo và khả năng tiếp cận xu hướng toàn cầu của các nhà thiết kế trẻ. Để xem thêm hình ảnh và thông tin về sự kiện này, có thể truy cập vào trang web chính thức của sự kiện.

Trong khoảng thời gian từ ngày 1 đến 29 tháng 8, Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam tại Đồng Mô, Hà Nội, sẽ tổ chức một loạt các hoạt động thú vị và ý nghĩa nhằm giới thiệu, tái hiện và quảng bá những giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc Việt Nam. Chương trình tháng 8 này sẽ có sự tham gia của hơn 100 đồng bào thuộc 16 dân tộc, đến từ 11 địa phương khác nhau, tạo nên một bức tranh văn hóa phong phú và đa dạng.

Với chủ đề “Về Làng trải nghiệm nét văn hóa truyền thống”, chương trình hứa hẹn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm quý giá và cơ hội giao lưu văn hóa sâu sắc. Một trong những hoạt động nổi bật là tái hiện Lễ cúng máng nước của dân tộc Xơ Đăng, tỉnh Kon Tum. Đây là một nghi lễ quan trọng, thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh và cầu mong cho nguồn nước dồi dào, dân làng mạnh khỏe, vật nuôi phát triển, mùa màng bội thu, cũng như tăng cường tình cảm đoàn kết và chia sẻ giữa các thành viên trong cộng đồng.

Bên cạnh đó, chương trình giao lưu “Tiếng vọng buôn làng” của đồng bào Xơ Đăng, tỉnh Quảng Ngãi, sẽ mang đến những trải nghiệm thú vị với các loại hình văn hóa đặc sắc như hát dân ca, trình diễn các loại nhạc cụ truyền thống. Qua đó, du khách có thể cảm nhận được sự phong phú và đa dạng của văn hóa Việt Nam.

Ngoài ra, chương trình giao lưu giữa các nhóm đồng bào dân tộc Xơ Đăng, Cơ Tu, Tà Ôi, Ba Na, Raglai đang hoạt động hằng ngày tại Làng, sẽ tăng cường sự gắn kết và giới thiệu nét văn hóa đặc trưng của các buôn làng Tây Nguyên. Du khách cũng có thể thưởng thức chương trình dân ca dân vũ với các tiết mục như “Giấc mơ cao nguyên”, “Bản làng vui trong tiếng khèn”, “Việt Nam trong tôi”, và trải nghiệm giao lưu các tiết mục văn nghệ tiêu biểu của các dân tộc.

Không chỉ dừng lại ở đó, du khách còn có thể tìm hiểu và thưởng thức ẩm thực dân tộc với các món ăn đặc sắc, cũng như tham gia vào các hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống với các trò chơi dân gian tại không gian văn hóa Làng. Những hoạt động này sẽ tạo cơ hội cho du khách gần gũi và hiểu hơn về văn hóa phong phú của các dân tộc Việt Nam.

Thông qua chương trình, Làng Văn hóa, du lịch các dân tộc Việt Nam hy vọng sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ và sâu sắc về văn hóa của các dân tộc Việt Nam, cũng như tăng cường sự hiểu biết và gắn kết giữa các cộng đồng dân tộc.

Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội vừa ban hành Nghị quyết quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thành phố. Nghị quyết này bao gồm 6 chương và 24 điều, quy định về thẩm quyền thành lập, trình tự, thủ tục thành lập, tổ chức, hoạt động, biện pháp quản lý và các chính sách ưu đãi đối với trung tâm công nghiệp văn hoá.

Lĩnh vực hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm một hoặc một số ngành công nghiệp văn hoá như quảng cáo, kiến trúc, phần mềm và các trò chơi giải trí, thủ công mỹ nghệ, thiết kế, điện ảnh, xuất bản, thời trang, nghệ thuật, biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, truyền hình và phát thanh, du lịch văn hoá, văn hóa ẩm thực.

Nguyên tắc thành lập, tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa phải bảo đảm hài hòa giữa bảo vệ và phát triển, phát huy tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa truyền thống mang bản sắc của Thủ đô. Đồng thời, phải bảo đảm tính đa dạng, bình đẳng về văn hóa.

Trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa phải phù hợp với quy hoạch Thủ đô, Quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch phòng, chống lũ, quy hoạch đê điều và các quy hoạch khác có liên quan.

Hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa bao gồm sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa; cung cấp dịch vụ cho thuê mặt bằng, hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá, dịch vụ tổ chức hoạt động trưng bày, biểu diễn, triển lãm và tổ chức sự kiện văn hóa khác; cung cấp dịch vụ hỗ trợ phân phối và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ văn hoá, tổ chức không gian trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm văn hoá, xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm văn hóa trong nước và nước ngoài.

Bên cạnh đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ hợp tác và phát triển; hoạt động khởi nghiệp, ươm tạo doanh nghiệp, đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hỗ trợ bảo vệ quyền sở hữu trí thuệ; hoạt động hỗ trợ thử nghiệm có kiểm soát đối với ý tưởng, sản phẩm, mô hình, công nghệ hoặc hoạt động văn hóa sáng tạo mới trong các lĩnh vực công nghiệp văn hoá; hoạt động hợp tác quốc tế về công nghiệp văn hoá cũng được triển khai.

Nhà đầu tư thành lập Trung tâm công nghiệp văn hóa thực hiện việc đầu tư, xây dựng khai thác, vận hành hoặc hợp tác phát triển các hạng mục, sản phẩm, hoạt động văn hóa trong Trung tâm thông qua hình thức đầu tư trực tiếp, hợp tác công tư theo quy định của pháp luật và Nghị quyết.

Về biện pháp quản lý Trung tâm công nghiệp văn hoá, Nghị quyết quy định: Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong trung tâm công nghiệp văn hóa phải đăng ký thông tin hoạt động với Trung tâm, trường hợp hoạt động thuộc ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì phải có giấy phép theo quy định của pháp luật.

Việc thử nghiệm có kiểm soát công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình kinh doanh mới trong các ngành công nghiệp văn hóa được thực hiện theo quy định tại Điều 25 của Luật Thủ đô, quy định của HĐND, UBND Thành phố về thử nghiệm có kiểm soát.

Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong Trung tâm công nghiệp văn hóa được hưởng các ưu đãi hỗ trợ từ ngân sách của Thành phố, bao gồm kinh phí tham gia các chương trình xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch của Thành phố, hỗ trợ quảng bá, truyền thông về Trung tâm, sản phẩm, dịch vụ văn hóa hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực.

Cụ thể, Nghị quyết hỗ trợ 100% chi phí tư vấn, lệ phí đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với công nghệ, sản phẩm văn hóa nhưng không vượt quá 50 triệu đồng/ hồ sơ đăng ký quyền sở hữu trí tuệ. Đối với các sự kiện, hoạt động văn hoá, nghệ thuật trong Trung tâm được hưởng các hỗ trợ 100% kinh phí quảng bá, truyền thông về sự kiện, hoạt động văn hóa nghệ thuật trên các phương tiện thông tin, truyền thông Thành phố; 40% kinh phí tổ chức, sản xuất chương trình nhưng không quá 200 triệu đồng cho 1 sự kiện, hoạt động.

Nghị quyết cũng yêu cầu bảo đảm tối thiểu 70% các hoạt động sản xuất, kinh doanh đăng ký trong trung tâm công nghiệp văn hóa thuộc các ngành, lĩnh vực công nghiệp văn hoá, bao gồm cả hoạt động đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực.

Xã Hồi Xuân, một địa phương vùng cao, đã và đang nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường. Trên cơ sở thực hiện Nghị quyết Trung ương V (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, Đảng ủy và chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Mặc dù cuộc sống hiện đại đã mang lại nhiều thay đổi, đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân vẫn duy trì được nhiều trò chơi, trò diễn mang đậm bản sắc văn hóa như khặp Thái, khua luống, trống chiêng, tung còn, bắn nỏ, kéo co, lễ cúng cơm mới… Các làn điệu hát xường của dân tộc Mường, hát khặp của dân tộc Thái vẫn được người dân lưu giữ và biểu diễn trong những dịp lễ, tết. Đây là những nét văn hóa độc đáo và đa dạng, phản ánh cuộc sống tinh thần phong phú của người dân địa phương.

Xã Hồi Xuân còn là nơi tổ chức Lễ hội Mường Ca Da, một hoạt động tưởng nhớ và tôn vinh nhân vật lịch sử Thượng tướng thống lĩnh quân Khằm Ban – người có công khai phá vùng đất Mường Ca Da. Lễ hội này không chỉ là một hoạt động văn hóa, mà còn là dịp để người dân địa phương nhớ về lịch sử và truyền thống của mình.

Theo ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồi Xuân, ngoài những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường, xã còn có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh như hang Lũng Mu, bia ký – nơi thờ tướng quân Khằm Ban, chùa Ông, động Bà, hồ Vinh Quang, ruộng lúa bậc thang ở bản Nghèo. Hiện nay, bia ký và quần thể di tích hang Lũng Mu đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử – văn hóa cấp tỉnh. Điều này tạo ra nguồn tài nguyên quý giá để địa phương phát triển loại hình du lịch lịch sử gắn với văn hóa tâm linh.

Cùng với việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, xã Hồi Xuân còn đẩy mạnh phong trào xây dựng làng văn hóa, cơ quan văn hóa gắn với phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa. Đến nay, xã đã công nhận 18/20 bản, khu phố là bản, khu phố văn hóa; 77% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa. Hầu hết các bản, khu phố đều có quy ước, hương ước về thực hiện nếp sống văn hóa ở khu dân cư. Việc hiếu, hỷ của người dân địa phương cũng được thực hiện theo nếp sống văn hóa mới, đơn giản, tiết kiệm và lành mạnh.

Những kết quả đạt được trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, Mường ở xã Hồi Xuân đã góp phần tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân địa phương. Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa này cũng giúp tăng cường sự hiểu biết và giao lưu văn hóa giữa các dân tộc, tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của địa phương.

Mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông gắn với du lịch tại xã biên giới Tuy Đức (Lâm Đồng) đã được triển khai với mục tiêu đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản hướng tới phát triển bền vững. Người M’Nông sở hữu kho tàng văn hóa phong phú, với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đứng trước nhiều tác động của đời sống kinh tế – xã hội, làm thay đổi căn bản đời sống vật chất và nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam cho biết, sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng, quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cần kiểm kê và số hóa để lưu giữ; và thực hiện truyền dạy, kết nối thế hệ, qua đó giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì, phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian, phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, có chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Lào Cai vừa vinh dự có hai di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đáng chú ý, trong đó có “Tri thức dân gian chế biến cá nướng, vịt bầu lam và rượu men lá của người Tày xã Nghĩa Đô”, một loại hình thuộc nhóm ẩm thực đầu tiên của tỉnh.

Xã Nghĩa Đô là nơi cộng đồng người Tày tại Lào Cai cư trú, với nền văn hóa truyền thống đậm nét từ ẩm thực đến các nghề thủ công. Trước đó, vào tháng 4/2025, nghề đan lát truyền thống của người Tày Nghĩa Đô cũng đã được ghi danh trong danh mục quốc gia, khẳng định thêm giá trị văn hóa độc đáo của vùng đất này.

Ông Dương Tuấn Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, cho biết ẩm thực ở Nghĩa Đô được đánh giá cao bởi sự độc đáo đến từ nguyên liệu, quy trình, cách thức làm ra món ăn, nguyên tắc khi thưởng thức trên mâm. “Ẩm thực nơi đây là tập hợp của nhiều yếu tố từ thổ nhưỡng, nguồn nước, khí hậu để tạo nên hương vị riêng của địa phương.”

Từ tập quán canh tác nương rẫy và cuộc sống gắn liền với rừng núi cao, đồng bào Tày đã sáng tạo nên một cách nấu ăn rất riêng. Họ sử dụng ống tre, ống nứa thay cho nồi, xoong. Những món ăn đặc trưng như cơm lam, cá suối lam, rau rừng lam… Điểm chung của các món lam là hương vị đậm đà, giữ được độ ẩm và thơm nức mùi tre nứa.

Tại Nghĩa Đô, nhiều món ăn được chế biến từ nguyên liệu sẵn có tại địa phương, trong đó nổi bật là món “vịt bầu lam”. Món ăn này vẫn tuân thủ triết lý âm dương – ngũ hành trong ẩm thực truyền thống: thịt vịt được lọc và chặt (Kim), nấu trong ống tre (Mộc), dùng nước suối hoặc nước có sẵn trong ống tre (Thủy), nấu bằng lửa nhỏ (Hỏa), trên nền đất giữa núi rừng (Thổ).

Không chỉ hấp dẫn bởi nét ẩm thực truyền thống, các nghề thủ công của người Tày ở Nghĩa Đô cũng phản ánh sự tỉ mỉ, khéo léo và óc thẩm mỹ tinh tế. Từ khâu lựa chọn nguyên liệu, vót nan, định hình khung cho đến kỹ thuật nhuộm màu, hong dẻo – tất cả đều đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ năng cao.

Những di sản văn hóa phi vật thể của Lào Cai đang được chính người dân địa phương gìn giữ, trao truyền qua nhiều thế hệ. Đây cũng chính là nguồn tài nguyên du lịch độc đáo, góp phần tạo nên sức hấp dẫn riêng cho vùng đất này.

Xã Nghĩa Đô đang được biết đến như một điểm sáng trên bản đồ du lịch Lào Cai, là hình mẫu tiêu biểu cho phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống. Năm 2023, Nghĩa Đô đón khoảng 21.000 lượt khách, thu về 12,6 tỷ đồng từ hoạt động du lịch; sang năm 2024, lượng khách tăng lên 25.000 lượt, doanh thu từ du lịch cộng đồng ước đạt 15 tỷ đồng.

Ông Đỗ Văn Lưu, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đô cho biết địa phương lấy văn hóa dân tộc Tày là cốt lõi để phát triển dịch vụ du lịch. Thời gian tới, xã tiếp tục vừa bảo tồn vừa phát triển văn hóa và các dịch vụ du lịch bền vững để củng cố thương hiệu của du lịch cộng đồng Nghĩa Đô; đồng thời tạo sinh kế, tăng thu nhập cho người dân.

Với đà tăng trưởng này, Lào Cai đặt mục tiêu trong năm 2025 sẽ đón khoảng 12,3 triệu lượt khách, mang lại doanh thu ước đạt 46.705 tỷ đồng. Tầm nhìn đến năm 2030, địa phương kỳ vọng sẽ thu hút khoảng 16,5 triệu lượt khách, doanh thu đạt gần 74.800 tỷ đồng – từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng GRDP của tỉnh.

Để khai thác hiệu quả sức mạnh văn hóa trong phát triển du lịch, biến di sản thành tài sản, cần sự vào cuộc bền bỉ, sáng tạo và chung tay đồng thuận của chính quyền và người dân. Mỗi di sản đều mang trong mình những câu chuyện hấp dẫn thể hiện nét đẹp văn hóa các tộc người. Do đó, bên cạnh việc gìn giữ di sản cần tăng cường công tác quảng bá, để mỗi người cùng hiểu – cùng yêu – cùng bảo tồn những di sản đa dạng trong đời sống hiện nay.