Tấm gương phản chiếu lịch sử cải lương
Hội Sân khấu TP HCM vừa hoàn thành công trình biên khảo “Sân khấu cải lương TP HCM giai đoạn 1975 – 2025”, chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Công trình này là nỗ lực lớn nhằm nhìn lại chặng đường nửa APLATE phát triển của cải lương tại TP HCM.

Quảng bá sách “Sân khấu cải lương TP HCM giai đoạn 1975 – 2025”

Công trình do NSND Trần Minh Ngọc – NSND Trần Ngọc Giàu làm chủ biên, tập hợp hơn 100 bài viết chuyên sâu, trải dài trên 9 nhóm đề tài lớn: từ lý luận – phê bình, tác giả – đạo diễn, biểu diễn – âm nhạc đến đào tạo, truyền thông và công tác tổ chức sân khấu cải lương tại TP HCM sau ngày đất nước thống nhất đến năm 2025.

Ghi lại ký ức của cải lương
Công trình này không chỉ muốn ghi lại ký ức mà còn mở ra hướng nghiên cứu, đào tạo và phát triển cải lương một cách nghiêm túc hơn. Đây là công trình để lại dấu ấn học thuật và cũng là tư liệu cần thiết cho các thế hệ nghệ sĩ sau.

Đạo diễn Tôn Thất Cần – Phó Chủ tịch thường trực Hội Sân khấu TP HCM

NSND Trần Minh Ngọc chia sẻ: “Sau khi hoàn thành quyển ‘Cải lương Sài Gòn 1955–1975’, chúng tôi tiếp tục thực hiện giai đoạn tiếp theo, coi đó là lời hi ân và ghi công các thế hệ nghệ sĩ cải lương TP HCM”.

Nhiều nghệ sĩ thamocchi
Bên cạnh các cây bút chuyên môn, công trình còn có sự tham gia của nhiều nghệ sĩ đương đại đang trực tiếp làm nghề, mang đến cái nhìn đa chiều, khách quan và gần gũi với thực tế đời sống sân khấu hôm nay.

Tác giả Nguyễn Anh Kiệt và đạo diễn Mỹ Phượng

NSND Trịnh Kim Chi, Phó Chủ tịch Hội Sân khấu TP HCM, nhận định: “S là là quà quà ý nghĩa, cho lớp nghệ sĩ trẻ Cải lương vẫn còn đất sống, vẫncòn khán giả, nếu biết làm mới và gìn giá trị cốt lõi.

Lễ ra mắt và tương lai của cải lương
Lễ ra mắt chính thức cuốn sách sẽ được tổ chức vào sáng 8-7 tại Đường sách TP HCM. Chương trình dự kiến có sự tham gia của nhiều nghệ sĩ cải lương nổi tiếng, các nhà nghiên cứu và công chúng yêu sân khấu.

NSND Trần Ngọc Giàu (phải) và Đạo diễn – Thạc sĩ Thanh Hiệp

NSƯT Hữu Châu sẽ giới thiệu quyển bút ký mang tên “Chiếc nôi vàng giông bão” tại Đường sách Nguyễn Văn Bình (TP HCM) vào ngày 28-6. Sự kiện này được xem là một cuộc trở về với những ký ức rực rỡ của sân khấu Sài Gòn xưa.

Trở về với ký ức sân khấu
Sự kiện ra mắt sách “Chiếc nôi vàng giông bão” của NSƯT Hữu Châu là một dịp để khán giả và bạn đọc nhìn lại một giai đoạn rực rỡ nhưng cũng đầy trăn trở của sân khấu cải lương.

Nghệ sĩ Hữu Châu giới thiệu bút ký tại Đường sách TP განმავლC

Những trang sách của một đời sống trọn với nghề
“Chiếc nôi vàng giông bão” không giấu giếm những vết xước của thời gian. Trong đó, NSƯT Hữu Châu đã lần đầu tiên kể lại những đoạn đời riêng tư – từ thời niên thiếu lớn lên giữa hào quang và lặng lẽ của đại gia đình nghệ thuật danh tiếng.

Lưu giữ kỷ niệm với bạn nghề
Cuốn bút ký còn là nơi lưu giữ những kỷ niệm với bạn nghề, những nghệ sĩ tri kỷ đã cùng anh tạo nên một thời vàng son không thể lặp lại.

NSƯT Hữu Châu tâm sự về cuộc đời và sự nghiệp của mình

Một cuộc đối thoại giữa người nghệ sĩ và người xem
Buổi ra mắt sách sẽ là một cuộc đối thoại giữa người nghệ sĩ và người xem, giữa quá khứ và hiện tại. Với những ai yêu mến NSƯT Hữu Châu và gia đình truyền thống ba đời theo nghệ thuật, những trang sách của anh có thể thắp sáng niềm tin cho những bạn trẻ muốn dấn thân vào nghề diễn viên và hiểu rõ hơn giá trị của sự cống hiến.

Lời tâm sự từ NSƯT Hữu Châu
NSƯT Hữu Châu tâm sự: “Từ khi chập chững theo nghề, có bao giờ dám nghĩ rằng mình sẽ được như vầy đâu. Được tâm sự, được tỉ tê thân mật, nhỏ nhẹ kể cho nhau nghe về đời mình, về dòng họ mình.”

Sàn diễn cải lương tại TP HCM gần đây đã khởi sắc hơn khi hàng loạt vở kinh điển như “Đời cô Lựu”, “Khách sạn Hào Hoa”, “Người ven đô”, “Hồ Nguyệt Cô hóa cáo”, “Lan và Điệp”, “Nàng Xê Đa”… được dàn dựng mới.

Nỗ lực giữ chân khán giả

Sự trở lại của những tác phẩm từng làm nên tên tuổi cho sân khấu cải lương không chỉ gợi nhớ ký ức một thời vàng son mà còn mang đến cơ hội để các nghệ sĩ trẻ thử sức và tỏa sáng.

Tiêu biểu như vở “Hàn Mặc Tử” của sân khấu Vũ Luân và vở “Lan và Điệp” của nhóm NSND Thanh Ngân. Phiên bản mới của những vở này thể hiện sự chỉn chu trong công tác dàn dựng, tạo được dấu ấn đẹp và mang lại doanh thu cao.

Khơi Dậy Truyền Thống Cải Lương

Điều cảm nhận rõ nhất là trong mỹ thuật sân khấu và âm nhạc cải lương, khi các đạo diễn đã xử lý hài hòa giữa truyền thống và đương đại. Điều này không chỉ giúp sân khấu cải lương giữ được hồn cốt riêng mà còn tạo không gian cho các diễn viên trẻ thử sức, làm mới vai diễn.

NSND Minh Vương chuẩn bị trang phục cho nghệ sĩ Nguyễn Văn Khởi trước giờ ra sân khấu

Ngoài Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang, các sân khấu ngoài công lập như Sen Việt, Cải lương Mới Đại Việt, Chí Linh – Vân Hà, Vũ Luân, Thanh Ngân, Kim Ngân, Thiên Long… đang trở thành bệ phóng cho lớp diễn viên trẻ như Minh Trường, Nhã Thy, Hoàng Hải, Nguyễn Hùng Vương, Võ Ngọc Huyền, Biện Thuy, Như Ý, Trọng Hiếu, Diệp Duy, Sơn Minh… thể hiện năng lực qua những vai diễn “kinh điển” của các bậc tiền bối.

Nâng tầm đạo diễn trẻ

Không chỉ diễn viên, nhiều đạo diễn trẻ cũng xem việc tái dựng vở kinh điển là cơ hội rèn giũa nghề nghiệp và khẳng định dấu ấn cá nhân. Các tên tuổi như NSND Trần Ngọc Giàu, NSƯT Hoa Hạ, NSƯT Chí Linh, NSƯT Kim Phương, NSƯT Lê Nguyên Đạt… đã kiên trì theo đuổi mục tiêu “hồi sinh cải lương từ những kịch bản kinh điển”.

Họ thử nghiệm những cách kể mới, đưa yếu tố điện ảnh, vũ đạo dân gian, vũ đạo tuồng cổ, múa đương đại… hòa vào ngôn ngữ cải lương truyền thống. Từ đó, lực lượng kế thừa học hỏi và phát huy.

Tuy nhiên, việc tái dựng những vở kinh điển không hề đơn giản. NSƯT Ca Lê Hồng chia sẻ: Phải có kiến thức nền sâu về kịch bản văn học, bối cảnh, phong cách biểu diễn thời kỳ trước, đồng thời hiểu thị hiếu khán giả hôm nay để điều chỉnh, từ đó rút gọn, lồng ghép các yếu tố mới mà không làm mất chất cải lương.

Việc các vở kinh điển được khán giả đón nhận là tín hiệu đáng mừng, song cũng đặt ra bài toán làm sao duy trì “phong độ” một cách căn cơ, bền vững? Muốn vậy, không thể thiếu sự hà hơi, tiếp sức của các cơ quan quản lý văn hóa trong vai trò “bà đỡ” – từ việc hỗ trợ chi phí dàn dựng, tổ chức các đợt lưu diễn ở các quận, huyện, trường học, khu công nghiệp… đến chiến lược truyền thông để đưa các vở diễn tiếp cận nhiều đối tượng khán giả hơn.