Cá voi lưng xám khổng lồ đã xuất hiện ở vùng biển Nhơn Lý, tỉnh Gia Lai, tạo nên một cảnh tượng ngoạn mục và hiếm thấy. Nhiếp ảnh gia trẻ Phạm Quốc Hưng, 24 tuổi, đã có cơ hội đến vùng biển này để chụp ảnh cá voi bằng máy ảnh kỹ thuật số và flycam. Đây là lần đầu tiên anh chứng kiến cảnh tượng hùng vĩ về ‘gã khổng lồ đại dương’ trên vùng biển quê hương Việt Nam.

Chuyến săn ảnh của anh Hưng diễn ra suôn sẻ với thời tiết tốt và ánh bình minh đẹp. Cá voi dài hơn 10m bất ngờ trồi lên trên sóng nước, há khuôn miệng rất to để hút các đàn cá liệt nhỏ. Những vệt sóng lớn tung bọt trắng xóa tương phản với làn nước biển xanh thẫm lẫn nền trời cam lúc hừng đông tuyệt đẹp. Đàn chim nhạn bay sà thấp theo sát luồng cá voi di chuyển, tạo nên cảnh tượng thiên nhiên giao thoa cực hiếm thấy giữa các loài động vật.

Cá voi Bryde liên tiếp xuất hiện gần bờ tại vùng biển Việt Nam từ năm 2022 đến nay được cho là tín hiệu tích cực cho môi trường biển quốc gia được cải thiện. Anh Hưng cho biết, anh thật sự choáng ngợp khi lần đầu chứng kiến tận mắt và trực tiếp cá voi ở gần như vậy. Buổi sáng hôm đó, cá voi nổi lên đớp mồi rất nhiều lần, nên anh chụp được cũng khá nhiều. Đây là một kỷ niệm đặc biệt trong hành trình nhiếp ảnh của anh.

Tuy nhiên, nghề chơi này cũng lắm công phu, các tay máy phải di chuyển bằng thuyền thúng hoặc thuyền cá của ngư dân luôn chông chênh trên sóng nước, hoặc rung lắc dữ dội nếu gặp hôm gió lớn. Thiết bị cũng có thể bị ướt, rơi xuống biển. Nhiều tay máy cùng đam mê như anh Hưng đã có ít nhiều thiệt hại trong chuyến săn ảnh cá voi vừa rồi.

Anh Hưng đi chụp ảnh phong cảnh chuyên sâu từ năm 2017 và đoạt các giải thưởng nhiếp ảnh, như: Giải 3 Nation Sony World Photography 2019, Huy chương đồng Ảnh Nghệ thuật Việt Nam 2022, Huy chương đồng Liên hoan ảnh khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên 2024… Anh Hưng cho rằng, săn ảnh cá voi Bryde trên vùng biển Việt Nam cần sử dụng máy ảnh chụp có độ phân giải cao để những file ảnh gốc bị nghiêng hoặc chủ thể cá voi ở xa không gần thuyền và ống kính không zoom tới được thì vẫn có thể xử lý hậu kỳ.

Ngoài ra, người chụp nên dùng ống kính được trang bị tính năng chống rung để giảm tỷ lệ ảnh bị nhòe. Về flycam/drone, anh Hưng dùng Mavic 4 Pro cho chất lượng ảnh tốt và có các ống kính giúp việc lựa chọn góc chụp nhiều hơn. Theo anh Hưng, ưu điểm lớn nhất của flycam là có được góc không ảnh mới lạ, tính cơ động cao mỗi khi chụp tại các địa hình khó.

Tuy nhiên, việc bay flycam để chụp cá voi không hề dễ dàng vì cá voi sẽ nổi ngẫu nhiên khiến việc quan sát và xác định kịp phương hướng ở giữa biển mênh mông là cả vấn đề. Rồi cá trồi lên ngụp xuống chỉ khoảng chưa tới một phút sẽ lặn mất, có khi flycam kịp bay tới thì đã hết cơ hội chụp. Do đó, người chụp cần sự nhanh nhẹn trong quan sát để có thể chụp được khoảnh khắc diễn ra rất hạn hẹp thời gian như thế.

Trong bối cảnh đất nước đang trải qua quá trình sáp nhập bộ, ngành, địa phương và tinh gọn bộ máy, cộng đồng văn nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa đang đối mặt với nhiều thách thức mới. Tuy nhiên, cũng trong thời điểm này, nhiều văn nghệ sĩ và nhà quản lý đã thể hiện quyết tâm đổi mới, sáng tạo và cải tiến tổ chức để giữ lửa tinh hoa văn hóa và phục vụ xã hội.

Quá trình sáp nhập và tinh gọn bộ máy đã gây ra không ít băn khoăn và lo lắng trong cộng đồng văn nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa. Tuy nhiên, nhiều người đã nhìn nhận đây là cơ hội để đổi mới và cải tiến tổ chức. Ông Lương Đức Thắng, Phó Cục trưởng Nghệ thuật biểu diễn, cho rằng việc sáp nhập các đơn vị nghệ thuật sẽ đem đến những chất liệu mới cho văn nghệ sĩ sáng tạo.

Nhiều văn nghệ sĩ và nhà quản lý đã thể hiện quan điểm và chia sẻ về việc đổi mới và cải tiến tổ chức. NSƯT Lộc Huyền, thuộc Nhà hát Tuồng Việt Nam, cho rằng thời gian qua, nhà hát đã phải có những bước chuyển mình thông qua việc tổ chức các chương trình biểu diễn nhỏ và các hoạt động trải nghiệm nghệ thuật.

Chủ tịch Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, NSND Thúy Mùi, thể hiện cái nhìn lạc quan và tự tin về tương lai của hội nghề nghiệp. Bà cho rằng hội sẽ quyết tâm tăng cường xã hội hóa hơn để duy trì hoạt động và hội viên sẽ phải xác định phải chủ động nhiều hơn.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tham mưu cho Chính phủ nhằm ban hành những chính sách phù hợp, thiết thực, khơi thông nguồn lực để văn nghệ sĩ thêm các điều kiện sáng tạo. PGS, TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, mong rằng trong khối Mặt trận Tổ quốc, các hội sẽ được bảo đảm sự độc lập về chuyên môn và tính đặc thù trong hệ thống.

Nhìn lại những năm qua và quan sát những quan điểm, định hướng lớn đang tiếp tục được phát đi từ đội ngũ lãnh đạo đất nước, nhiều điểm tựa để văn hóa và văn nghệ sĩ vươn mình đã được nhận ra. Văn nghệ sĩ là lực lượng cần tích cực tư vấn cho Đảng, Nhà nước, ngành văn hóa và các địa phương về việc xây dựng, ban hành và vận hành các chính sách và cơ chế mới phù hợp.

Trước những thách thức và cơ hội đang mở ra, văn nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa cần tiếp tục đoàn kết, phấn đấu và sáng tạo để thực sự trở thành động lực và nguồn lực quan trọng cho sự phát triển của đất nước. Bằng việc phát huy tối đa tinh thần chủ động, sáng tạo, các cá nhân và tập thể này kỳ vọng sẽ có những đóng góp tích cực, tạo sức bật mới cho văn hóa và nền nghệ thuật Việt Nam.

Quá trình đổi mới và cải tiến tổ chức của văn nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa không chỉ diễn ra trong bối cảnh sáp nhập bộ, ngành, địa phương mà còn góp phần tích cực vào việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiến bộ, đậm đà bản sắc dân tộc, kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Trong giai đoạn sắp tới, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự quyết tâm của văn nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, hy vọng rằng những thách thức sẽ được vượt qua và những cơ hội sẽ được tận dụng để xây dựng nền văn hóa Việt Nam ngày càng phát triển.