Quảng Ninh – một tỉnh miền Đông Bắc Bộ của Việt Nam – vừa vinh dự được Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản Văn hóa Thế giới. Đây là Di sản Thế giới thứ hai mà tỉnh Quảng Ninh đồng sở hữu, sau vịnh Hạ Long – quần thể Cát Bà. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm tự hào cho địa phương mà còn mở ra nhiều cơ hội cũng như thách thức trong việc phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh, ông Nguyễn Việt Dũng, cho biết rằng việc sở hữu hai Di sản thế giới là một niềm vinh dự lớn và cũng là cơ hội chiến lược để phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Những di sản được UNESCO vinh danh sẽ mở ra các cơ hội phát triển về du lịch, dịch vụ, văn hóa, góp phần thu hút dòng khách du lịch chất lượng cao và mở ra khả năng hợp tác quốc tế về đầu tư, nghiên cứu, giáo dục và bảo tồn.
Quảng Ninh đã xác định phát triển “kinh tế di sản” là một hướng đi chiến lược trong phát triển kinh tế – xã hội bền vững. Tỉnh sẽ triển khai các nhóm giải pháp cụ thể như hoàn thiện thể chế quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản trên nguyên tắc bảo tồn nguyên trạng, giữ vững tính xác thực, gắn với phát triển hài hòa và có kiểm soát. Quảng Ninh cũng sẽ đầu tư hạ tầng kết nối vùng di sản theo hướng “mềm hóa”, đảm bảo hài hòa cảnh quan, sinh thái, văn hóa và trải nghiệm.
Tuy nhiên, cùng với những cơ hội, tỉnh Quảng Ninh cũng đối mặt với những thách thức trong việc quản lý Di sản Thế giới, nhất là di sản liên vùng, liên tỉnh. Thách thức lớn nhất nằm ở ba khía cạnh, bao gồm di sản dạng chuỗi, liên vùng – liên tỉnh đòi hỏi một cơ chế điều phối liên ngành, liên địa phương, vượt qua giới hạn hành chính để bảo tồn một cách đồng bộ. Áp lực phát triển kinh tế – du lịch có thể dẫn đến nguy cơ xâm hại hoặc “thương mại hóa” di sản nếu không kiểm soát tốt.
Để giải quyết những thách thức này, tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung nâng cao nhận thức cộng đồng, nhất là người dân sống trong vùng di sản – yếu tố then chốt. Việc nâng cao nhận thức và huy động sự tham gia của cộng đồng sẽ giúp bảo vệ và phát huy giá trị di sản một cách hiệu quả.
Trước những thách thức và cơ hội đan xen, Quảng Ninh cần có những giải pháp toàn diện và hiệu quả để bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản Thế giới. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, các ngành và cộng đồng địa phương là yếu tố quan trọng để Quảng Ninh có thể phát triển bền vững dựa trên nền tảng di sản văn hóa và thiên nhiên phong phú của mình.
Có thể thấy, việc sở hữu Di sản Thế giới là một tài sản quý giá và cũng là một trách nhiệm lớn đối với tỉnh Quảng Ninh. Bằng cách phát huy những cơ hội và giải quyết các thách thức, Quảng Ninh có thể biến di sản của mình trở thành động lực phát triển bền vững, góp phần vào sự phát triển chung của đất nước.