Ngày 18/7 vừa qua đã trở thành một dấu mốc buồn trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam khi họa sĩ, nhà phê bình nghệ thuật Lê Thiết Cương qua đời tại Hà Nội, để lại những tiếc thương sâu sắc cho cộng đồng văn nghệ sĩ. Với phong cách hội họa tối giản đặc trưng, kết hợp giữa giáo lý Phật giáo và tinh thần nghệ thuật đương đại, ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng yêu nghệ thuật.
Lê Thiết Cương sinh ra trong một gia đình có nền tảng nghệ thuật vững chắc. Cha ông là nhà biên kịch, nhà thơ Lê Nguyên, còn mẹ là nhà quay phim Đỗ Phương Thảo. Từ nhỏ, ông đã được tiếp xúc với thế giới nghệ thuật và bắt đầu học vẽ từ khi 11 tuổi. Tốt nghiệp khoa thiết kế mỹ thuật tại Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội, ông đã cống hiến cho nghệ thuật hơn nửa thế kỷ, không chỉ với vai trò là một họa sĩ mà còn là một nhà phê bình nghệ thuật có uy tín.
Phong cách sáng tác của Lê Thiết Cương gây ấn tượng với sự tối giản, thể hiện qua việc tiết chế tối đa các yếu tố như bố cục, đường nét và màu sắc. Đối với ông, sự tối giản không chỉ là một phong cách nghệ thuật mà còn là con đường dẫn đến sự minh triết và tinh thần trong nghệ thuật. Những tác phẩm của ông, từ tranh canvas đến tranh gốm và điêu khắc, đều thể hiện rõ ràng quan điểm này.
Không chỉ dừng lại ở sáng tác, Lê Thiết Cương còn được biết đến là một nhà phê bình nghệ thuật sắc sảo. Ông đã xuất bản nhiều cuốn sách về nghệ thuật, trong đó có ‘Thấy’ (2017) và ‘Trò chuyện với hội họa’ (2025). Những cuốn sách của ông không chỉ là tài liệu tham khảo quý giá cho người yêu nghệ thuật mà còn cho thấy khả năng phân tích và đánh giá sâu sắc của ông về các tác phẩm và xu hướng nghệ thuật.
Cuộc đời của Lê Thiết Cương cũng được đánh dấu bằng những mối quan hệ gần gũi và bền chặt với nhiều nghệ sĩ và văn nhân. Ông được nhớ đến như một người hào hiệp, trượng nghĩa, luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè và đàn em trên con đường nghệ thuật.
Trước khi qua đời, Lê Thiết Cương đã hoàn thiện nhiều dự án nghệ thuật đầy tham vọng, bao gồm cả triển lãm và xuất bản sách. Di sản mà ông để lại không chỉ là những ấn phẩm và tác phẩm nghệ thuật quý giá mà còn là những kinh nghiệm và cảm hứng cho thế hệ nghệ sĩ và người yêu nghệ thuật Việt Nam.
Lê Thiết Cương đã ra đi, để lại bao niềm tiếc thương cho cộng đồng văn nghệ. Song, di sản nghệ thuật và những cống hiến của ông sẽ còn mãi, là nguồn cảm hứng và động lực cho những ai yêu nghệ thuật và đang trên hành trình theo đuổi đam mê của mình.