Múa trống Chhay-dăm, một loại hình nghệ thuật biểu diễn truyền thống đặc trưng của cộng đồng người Khmer tại xã Ô Lâm, tỉnh An Giang, vừa được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia. Loại hình nghệ thuật này không chỉ thể hiện sự tôn vinh các vị anh hùng, chiến binh dũng cảm mà còn mang ý nghĩa lịch sử và tâm linh đặc biệt với cộng đồng Khmer.
Múa trống Chhay-dăm là một phần không thể thiếu trong văn hóa dân gian của người Khmer, với những vũ điệu thường kể về những trận đánh của chiến binh Khmer, những vị thần và các sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước. Loại hình nghệ thuật này thường được biểu diễn trong các ngày lễ hội như Tết Chol Chnam Thmay, lễ Dolta, Ook om bok, các dịp thu hoạch mùa màng bội thu, biểu diễn giao lưu trong các liên hoan văn hóa – nghệ thuật.
Trống Chhay-dăm là loại trống bịt da một mặt, tang trống làm bằng thân cau già đục rỗng ruột. Để thực hiện các động tác trong bài múa Chhay-dăm, người múa phải có sức khỏe, sự dẻo dai, biết khéo léo kết hợp hài hòa giữa tiết tấu của trống với điệu bộ hình thể. Một màn biểu diễn múa trống Chhay-dăm thường dùng từ 4-6 trống, 2 cái cuôl (chiêng) cùng chul (chum chọe) và krap (gõ sênh).
Ông Chau Rine, người có nhiều kinh nghiệm trong việc biểu diễn múa trống Chhay-dăm, cho biết muốn chơi được trống Chhay-dăm thì phải có sự đam mê và nắm được kỹ thuật đánh trống đúng nhịp. Tiết tấu trong bài biểu diễn khi nhanh, khi chậm nên nhịp trống cũng thay đổi liên tục.
Hiện nay, xã Ô Lâm đã có 4 đội trống tại các chùa trong xã. Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể múa trống Chhay-dăm, tỉnh An Giang đã khuyến khích đẩy mạnh công tác truyền dạy, tạo không gian trình diễn di sản múa trống Chhay-dăm tại các sự kiện trong và ngoài tỉnh.
Việc duy trì và phát triển múa trống Chhay-dăm cũng tạo ra sức hút du lịch và thúc đẩy phát triển kinh tế, góp phần tăng thêm nguồn thu nhập cho người dân địa phương. Đồng thời, nó còn giúp tăng cường nhận thức của người dân về giá trị lịch sử và văn hóa của An Giang, qua đó phát huy vai trò của di sản văn hóa trong việc xây dựng và phát triển bền vững địa phương.
Với sự công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia, múa trống Chhay-dăm của người Khmer ở vùng bảy núi An Giang không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng người Khmer mà còn là tài sản văn hóa quý giá của cả nước Việt Nam.